آکنه ( به انگلیسی : Acne vulgaris ) یا رُخجوش یا جوش غرور جوانی ،که مردم آن را با عنوان جوش های ناشی از غرور جوانی می شناسند یکی از شایع ترین بیماری های پوستی و شایع ترین علت مراجعه بیماران به پزشکان متخصص پوست است
این بیماری معمولاً همزمان با بلوغ شروع میشود. در تقسیم بندی بیماری های پوستی ، آکنه جزو یکی از بیماریهای زائده های پوست یعنی مو است. ریشه مو در فضای کانال مانندی به اسم فولیکول مو قرار گرفته و رشد میکند. از طرف دیگر ، غدد چربی به عنوان یکی دیگر از زوائد پوستی ، ترشحات خود را داخل فولیکول مو تخلیه میکنند که به سمت بالا حرکت کرده و روی سطح پوست پخش میشوند.
سطحی ترین لایهٔ پوست ، لایه شاخی نام دارد و سلولهای پوستی که از لایهٔ سازنده منشأ میگیرند ، به آهستگی به سمت بالا حرکت کرده و در نهایت از بین رفته ، لایه شاخی را به وجود می آورند. این روند را روند شاخی شدن میگویند. اساس ایجاد آکنه ، اختلال در ترکیب و شدت چربی ترشح شده از غدد چربی و همچنین اختلال در روند و شدت شاخی شدن است.
علل از نظر علمی :
تولید بیشتر از حد معمول چربی توسط غدد چربی پوست
افزایش شاخی شدن پوست
بلوغ مهمترین عامل آغازکننده آکنه است و علت آن هم افزایش هورمون آندروژن میباشد. ثابت شده است که هورمون آندروژن یا هورمن مردانه باعث افزایش تولید چربی و همچنین افزایش روند شاخی شدن پوست میشود.
سایر عوامل شروع کننده عبارتند از :
- حاملگی
- تغییرات هورمونی
- مواد پاککننده پوست
- رطوبت بیش از حد
- تعریق زیاد
- وراثت
- استفاده از هورمونهای آنابولیک ( فراگَشتی ) ( که مورد استفاده بدنسازان قرار میگیرد )
- تحریک پوست با خاراندن و همچنین ایجاد زمینه التهاب و عفونت
- تجمع سلولهای مرده و ایجاد زمینه مناسب برای بسته شدن دهانه فولیکول مو
- استرس با مکانیزم افزایش هورمونهای فوق کلیوی که آندروژنها هم در آن وجود دارند
- داروهای دارای هالوژن (ید، کلرید، برومید) مثل لیتیوم، باربیتوراتها و غیره
- غذاهای دریایی که حاوی ید زیاد هستند
- غذاهای حاوی قند و چربی زیاد
- غذاهای حاوی پروتئین کم
- کاهش مصرف ویتامین E و ویتامین A
تشخیص و درمان آکنه :
یک تشخیص کلینیکی است. یعنی پزشک با معاینه بیمار شاکی از عارضه پوستی و با مشاهده نوع ضایعات، ضمن تشخیص بیماری، شدت آن را نیز تشخیص میدهد تا پروتکل درمانی لازم را برنامهریزی کند. تشخیص بیماری آکنه برای پزشکان و بهخصوص پزشکان متخصص پوست راحت است . اگر یک پزشک صورت بیمار را معاینه میکند، بیشتر از هر چیز قصد ارزیابی شدت بیماری را دارد تا بخواهد بیماری آکنه را تشخیص دهد.
درمان دارویی :
موضعی شامل :
رتینوئیدهای موضعی مثل : ترتینوئین (رتین-آ)- آداپالن - تازاروتن
آنتیبیوتیک
بنزوئیل پروکسید
سیستمیک یا عمومی شامل :
آنتی بیوتیک
بعضی از هورمونها
ایزوترتینوئین (آکوتان)
تتراسایکلین
ازیترومایسین
استفاده از صابون های مخصوص برای جوش های چرکی وچرب که کاهنده این عوامل باشد
درمان غیر دارویی :
تزریق کورتون در داخل ضایعه
بازکردن سوراخ کومدون با دست یا سوزن و وارد کردن فشار به آنها برای تخلیه که این کار در نهایت اغلب به لک شدن پوست منجر میشود
استفاده از صابون گلیسرین یا ضدباکتری
پیلینگ سطحی با استفاده از گلیکولیک اسید و سالیسیلیک اسید
استفاده از فوتوتراپی با نور قرمز، نور آبی یا بعضی از انواع لیزرها
برای درمان از طریق مصرف بعضی از سیفیجات مانند اسفناج یا سبزی های که دارای برگ پهن می باشند ویا با مصرف میوه جات مانند هندوانه، البالو ، و... وهمچنین مصرف هویج که برای ازبین بردن اکنه بسیار مفید است
شوی صورت های دار جوش می باشند باید این صورت ها را با اب خیلی ولرم که خیلی گرم نباشد وخیلی هم سرد نباشد یعنی معتدل وبرای خشک کردن بایستی به جای حوله از دستمال کاغذی نرم استفاده کرد.
آدرس مطب : اصفهان دروازه شیراز ابتدای چهارباغ بالا نبش کوچه شهید مختاری ساختمان جم طبقه دوم
تلفن : 36630353 - 031
